Centralizacja jądra miażdżystego

Fakty i znaczenie w dyskopatii

Centralizacja jądra miażdżystego to pojęcie, które od lat budzi emocje wśród terapeutów manualnych. Wielu pacjentów zadaje pytanie:
czy można „cofnąć wypadnięty dysk”, a jeśli tak – czy efekt jest trwały?
W artykule przybliżamy poglądy dr. Piotra Godka oraz znaczenie metod chiropraktyki i terapii manualnej w leczeniu zachowawczym dyskopatii.

Czym jest centralizacja jądra miażdżystego

Krążek międzykręgowy składa się z pierścienia włóknistego i jądra miażdżystego.
W warunkach prawidłowych jądro działa jak elastyczny amortyzator, który równomiernie rozkłada obciążenia.
Gdy dochodzi do osłabienia pierścienia włóknistego – np. wskutek mikrourazów, przeciążeń lub braku ruchu – jądro może przemieścić się ku tyłowi, powodując ucisk na korzeń nerwowy.

Zjawisko to potocznie nazywane jest „wypadnięciem dysku”. W rzeczywistości jednak proces jest bardziej złożony i zależy od stopnia uszkodzenia struktur.

Czy możliwe jest cofnięcie wypukliny?

Dr Piotr Godek – ortopeda, osteopata i autor publikacji o terapii manualnej – zwracał uwagę, że repozycja wypadniętego jądra miażdżystego nie jest możliwa w sensie dosłownym.
Wyjaśniał, że w przypadku przepukliny (prolapse), gdy materiał jądra przebił pierścień włóknisty i wniknął do kanału kręgowego, nie można go „wcisnąć” z powrotem ręcznie.

Jednocześnie podkreślał, że manipulacje i mobilizacje mogą realnie zmienić wzajemne położenie przepukliny i korzenia nerwowego, zmniejszając ucisk i stan zapalny.
Efekt ten często daje znaczną ulgę w bólu, poprawę funkcji nerwowych i zwiększenie ruchomości kręgosłupa.

„Cofnięcie wypukliny nie jest celem samym w sobie. Kluczowe jest zmniejszenie ucisku i przywrócenie prawidłowej mechaniki kręgosłupa.”
— dr Piotr Godek

Trwałość efektu i ryzyko nawrotów

Według Godka nawet jeśli dochodzi do częściowej centralizacji jądra, blizna w miejscu uszkodzenia pierścienia pozostaje słabsza od tkanki pierwotnej.
Dlatego u części pacjentów z czasem mogą pojawiać się nawroty dolegliwości, zwłaszcza gdy:

• wracają do pracy siedzącej bez przerw,
• zaniedbują ćwiczenia wzmacniające,
• utrzymują nieprawidłową postawę lub nadwagę.

Mimo to, jak zauważa autor, nawet chwilowa poprawa i zmniejszenie bólu to wystarczający powód, by rozważyć terapię manualną – pod warunkiem, że wykonuje ją doświadczony terapeuta.

Chiropraktyka i metoda dr. Cox – bezoperacyjne wsparcie

W praktyce gabinetów chiropraktycznych stosuje się różne techniki, które zmieniają geometrię kręgosłupa i zmniejszają ciśnienie wewnątrz dysku.
Jedną z nich jest metoda dr. Jamesa Coxa (Flexion-Distraction) – polegająca na delikatnej trakcji i rozciąganiu segmentów kręgosłupa na specjalnym stole.

Zabieg ten:

• zwiększa przestrzeń międzykręgową,
• poprawia krążenie płynu w obrębie dysku,
• może powodować zasysanie wypukliny w stronę jej pierwotnego położenia,
• a co najważniejsze – zmniejsza ucisk na korzeń nerwowy.

Metoda Cox 8 jest w pełni bezinwazyjna i znajduje zastosowanie m.in. w:

• dyskopatii lędźwiowej i szyjnej,
• rwie kulszowej i barkowej,
• kręgozmyku i przeciążeniach odcinka lędźwiowego.

Więcej o zabiegach stosowanych w naszym gabinecie przeczytasz w artykule
👉 Masaż i nastawianie kręgosłupa w Poznaniu.

Leczenie zachowawcze zamiast operacji

Zgodnie z aktualnymi wytycznymi Mayo Clinic i BMJ, większość przypadków dyskopatii może być skutecznie leczona zachowawczo – poprzez:

• terapię manualną,
• ćwiczenia stabilizujące,
• ergonomię i profilaktykę przeciążeń,
• właściwą regenerację tkanek.

Operacja jest konieczna tylko w ok. 10% przypadków – gdy występują objawy neurologiczne, takie jak niedowład lub utrata kontroli nad oddawaniem moczu.

Zobacz także: Dyskopatia kręgosłupa – objawy i leczenie

Podsumowanie

Centralizacja jądra miażdżystego to proces, który może częściowo zachodzić podczas terapii manualnej, jednak nie oznacza fizycznego „wciśnięcia dysku na miejsce”.
Celem leczenia jest zmniejszenie ucisku na nerwy i przywrócenie biomechanicznej równowagi kręgosłupa, a nie sam obraz radiologiczny.

Regularne zabiegi chiropraktyki, w połączeniu z ćwiczeniami i zmianą stylu życia, mogą znacząco zmniejszyć ból i poprawić funkcjonowanie pacjenta – często bez potrzeby interwencji chirurgicznej.

Źródła

• Godek P., Fakty i mity nastawiania dysku (Net-Fiz, 2012)
• Mayo Clinic – Herniated disk: symptoms and causes
• BMJ – Management of low back pain (2020)
• PubMed – Spinal manipulation and exercise for back pain (2017)